พระอาจารย์ไพศาล วิสาโล วัดป่าสุคะโต แสดงธรรมก่อนฉันเช้าวันที่ 5 มิถุนายน 2568

ที่ประเทศอเมริกาเมื่อเร็ว ๆ นี้ มีหนุ่มใหญ่คนหนึ่งชื่อเจมส์ อายุ 50 ได้โชคได้ลาภก้อนใหญ่ ปกติเขาซื้อลอตเตอรี่อยู่เป็นประจำแต่ไม่เคยถูก เมื่อ 2 เดือนที่แล้วปรากฏว่าแจ็กพอต ได้เงินถึง 167 ล้านดอลลาร์

แค่ 167 ล้านบาทก็มากกว่าลอตเตอรี่รางวัลที่ 1 หลายเท่าแล้ว แต่นี่เป็นดอลลาร์ คิดเป็นเงินไทยก็ 6,100 ล้านบาท ลองคิดดู ถ้าเราได้ลาภก้อนนี้มาจะเอาไปทำอะไร

นายเจมส์เขาดีใจมาก

สองวันต่อมาเขาไปขึ้นเงิน เขาตั้งใจว่าจะเอาเงินไปใช้หนี้ และเอาไปทำหลายๆ อย่าง แต่ก่อนอื่นต้องฉลองก่อน แต่ก่อนอาจจะกินเหล้าไม่มากเพราะว่ามีเงินน้อย แต่ตอนนี้เงินมหาศาล กินเหล้าเต็มที่ไปเลย

ปรากฏว่าเมา เมาแบบหัวทิ่มบ่อ เอะอะโวยวาย ไม่รู้เนื้อรู้ตัว เสร็จแล้วก็ไปเกิดทะเลาะวิวาทกับนักท่องเที่ยวคนหนึ่งในบาร์ มีการชกต่อยกัน ตำรวจรีบเข้ามาระงับเหตุ แต่ที่ไหนได้ กลับเกิดเหตุรุนแรงขึ้นอีก เพราะว่านายเจมส์ต่อยตำรวจอีก ทำร้ายเจ้าหน้าที่ ขัดขืนการจับกุม โทษหนัก

ปรากฏว่า 4 วันหลังจากที่ได้ลาภมา ต้องติดคุก และไม่ใช่แค่ติดคุกข้อหาทำร้ายเจ้าหน้าที่ หรือชกต่อยเพราะความมึนเมา นายเจมส์เขามีคดีติดค้างไว้เยอะ ลักขโมย ลักทรัพย์ และค้ายาเสพติด และทำลายหลักฐานของราชการ เรียกว่ามีคดีมาก่อนหน้านั้นแล้ว แต่ก่อนรอดตัว แต่คราวนี้พอถูกลอตเตอรี่แจ็กพอตก็โดนหนักเลย

จากคนที่เป็นมหาเศรษฐีในชั่วข้ามคืน 4 วันหลังจากนั้นกลายเป็นนักโทษไปเสียแล้ว และทำท่าว่าจะติดคุกยาว เพราะว่ามีคดีพ่วงเยอะมาก

อันนี้เป็นข้อเตือนใจ การถูกลอตเตอรี่ หรือการได้โชคได้ลาภ ไม่ได้แปลว่าจะดีเสมอไป บางทีทำให้ชีวิตแย่ลง

ที่เมืองไทยก็เคยมี ชายหนุ่มคนหนึ่งถูกลอตเตอรี่รางวัลที่ 1 หลายใบด้วย รวมแล้วเกือบ 100 ล้านบาท ได้รางวัล ดีใจมาก วันที่รู้ว่าถูกลอตเตอรี่ ฉลองเลย ชวนเพื่อนมากินเหล้า มาฉลอง

ปรากฏว่ากินเหล้าจนเมา เมาแล้วก็ล้มฟุบไป ไม่ได้ไปทะเลาะวิวาทกับใคร แต่พอตื่นขึ้นมา ปรากฏว่าลอตเตอรี่หาย ยังไม่ทันขึ้นเงินเลย หายเสียแล้ว ตามหาอย่างไรก็ไม่เจอ เพื่อนที่ร่วมกินเหล้าด้วยก็ปฏิเสธว่าไม่ได้เอาไป ปรากฏว่าเขาซึมเลย เศร้าซึมไปเลย

ที่จริงชีวิตเขาก่อนกินเหล้ากับหลังกินเหล้าไม่ได้ต่างกันเท่าไร มีเงินเท่าไรก็มีเท่านั้น มีพ่อ มีแม่ มีเพื่อนอย่างไรก็มีเท่านั้น เหมือนเดิม แต่ทำไมถึงเศร้า เพราะว่าลาภก้อนใหญ่สูญ ของเก่ายังมีอยู่ เพียงแต่ไม่ได้ของใหม่เท่านั้น แต่มันทำให้ชายคนนี้ซึมเศร้า

ตอนหลังเป็นโรคซึมเศร้าไปเลย เอาแต่เศร้าเจ่าจุกอยู่ที่บ้าน ทำงานทำการไม่ค่อยได้ ผ่านไปหลายเดือน ปรากฏว่าในที่สุดมีข่าวฆ่าตัวตาย

ถ้าไม่ถูกลอตเตอรี่คงจะยังเป็นผู้เป็นคน มีชีวิตเหมือนเดิม แต่พอถูกลอตเตอรี่แล้ว ปรากฏว่าชีวิตแย่ลง แบบนี้มีเยอะ

บางคนไม่ได้เมา แต่ว่าใช้จ่ายเงินแบบสุรุ่ยสุร่าย ไม่บันยะบันยัง เงินเยอะ ไม่รู้จะทำอย่างไร ซื้อของแล้วซื้อของอีกก็ยังเหลืออยู่ ซื้อรถ ซื้อบ้านแล้ว ยังมีเหลืออยู่อีกตั้งหลายสิบล้าน อย่างนั้นเล่นดีกว่า เล่นการพนัน กินเหล้า เป็นวิธีใช้เงิน เพราะหลายคนคิดว่ามีแล้วต้องใช้ แต่พอใช้ไม่เป็น ใช้เล่นการพนัน ใช้กินเหล้า ปรากฏว่าติดเหล้า ติดการพนัน

ตอนนี้แหละ เงินที่มีก็หมดอย่างรวดเร็ว พอเงินรางวัลหมดทำอย่างไร ก็เอาของเก่ามาขาย หรือไม่ก็ไปกู้หนี้ยืมสิน เล่นพนันแล้วแพ้ ก็ตกลงขายที่ ขายบ้าน สุดท้ายก็หมดตัว แถมติดเหล้า อีก ทำงานทำการไม่ได้ แบบนี้เยอะ ที่เขาเรียกว่า สามล้อถูกหวย แต่ที่จริง ถึงแม้ไม่ใช่สามล้อ แต่ถ้าถูกหวยแบบนี้ก็แย่

คนเราอยากได้โชคได้ลาภ เฝ้าอธิษฐานขอให้ได้โชคได้ลาภก้อนใหญ่ แต่ไม่เคยถามตัวเองว่า แล้วเราพร้อมที่จะได้รับโชคได้ลาภไหม คนไม่ค่อยถามตัวเองว่า เราพร้อมไหมที่จะได้รางวัลเป็นร้อยล้าน อย่าว่าแต่พันล้าน 6 พันล้านอย่างนายเจมส์เลย เคยถามตัวเองบ้างไหมว่าเราพร้อมที่จะได้รับโชคได้รับลาภก้อนใหญ่ไหม

ส่วนใหญ่ไม่เคยถาม พอได้มาจริงๆ ก็เสียผู้เสียคน เพราะว่าพอเงินมา กิเลสก็มาด้วย สิ่งล่อเร้ายั่วยวนก็มาพร้อมกับกิเลส ไม่รู้จักรับมือกับกิเลส ไม่รู้จักรับมือกับสิ่งล่อเร้ายั่วยวนที่มาพร้อมกับเงินรางวัลหลายสิบหลายร้อยล้าน ก็เสียผู้เสียคนเท่านั้น ชีวิตตกต่ำย่ำแย่ อันนี้เรียกว่า อยากได้โชคได้ลาภ แต่ว่าไม่เคยถามตัวเองว่าพร้อมหรือเปล่า

ไม่ใช่แค่ลาภอย่างเดียว อายุ วรรณะ สุขะ พละ ก็เหมือนกัน ใคร ๆ ก็อยากได้ อยากอายุยืน แต่ว่าถามตัวเองไหมว่า ถ้าอายุยืนแล้วจะอยู่อย่างไรให้มีความสุข เพราะบางคนอายุยืนก็จริง แต่ว่าเจ็บป่วย ไม่มีเรี่ยวไม่มีแรง นอนติดเตียง หลายคนบอกว่าอายุไม่พอ ต้องมี วรรณะ สุขะ พละ ด้วย อายุยืนเป็นร้อยปี แต่ว่ายังแข็งแรง ไม่นอนติดเตียง

แต่มีหลายคนที่แม้มีอายุ วรรณะ สุขะ พละ แต่ว่าพอเจอเหตุการณ์บางอย่างมากระทบ ทำใจไม่ได้ เพราะอายุ วรรณะ สุขะ พละ ไม่ได้เป็นหลักประกันแห่งความสุขเสมอไป อายุยืน มีสุขภาพดี ไม่เจ็บไม่ป่วย แต่ว่าอยู่คนเดียวเหงา ลูกหลานตายกันหมด หลายคนบอกไม่อยากอยู่แล้ว อยากตาย ๆ ทั้ง ๆ ที่มีครบ อายุ วรรณะ สุขะ พละ แต่ว่าชีวิตอ้างว้าง ไม่มีใครอยู่ด้วย

หรือไม่ก็อายุยืนก็จริง แต่ว่าคนรักตายจาก ผัวอายุยืน 90-100 แต่เมียอายุได้แค่ 80 ก็ตาย อยู่กันมาด้วยความรัก ไม่เคยทะเลาะกันเลย แต่พอเมียตาย จากขึ้นสวรรค์กลายเป็นลงนรกไปเลย หงอยเหงา นี่แปลว่า อายุ วรรณะ สุขะ พละ ไม่ได้เป็นหลักประกันแห่งความสุข

คนบางคนอายุสั้น คนบางคนเจ็บป่วย แต่เขามีความสุข คนที่ร่ำรวย คนที่มีอายุ วรรณะ สุขะ พละ แต่ว่าฆ่าตัวตายมีเยอะ แต่คนยากจน แต่ชีวิตเขาใช้อย่างมีคุณค่า มีความร่าเริง เจ็บป่วย แต่ยังยิ้มได้

เพราะฉะนั้น ความสุขที่แท้อยู่ที่ใจ ไม่ได้อยู่ที่ลาภก้อนใหญ่ ไม่ได้อยู่ที่อายุ วรรณะ สุขะ พละ อายุ วรรณะ สุขะ พละ เป็นตัวช่วย ตัวเสริม ถ้าหากว่าไม่ได้เตรียมใจไว้เลย ถึงแม้มีอายุ วรรณะ สุขะ พละ มีโชคมีลาภ มีปฏิภาณ ธนสารสมบัติ แต่ก็ทุกข์ได้ เพราะว่าคนรักล้มหายตายจาก หรือว่าเหลือตัวคนเดียว หรือว่าไม่รู้ว่าจะอยู่ไปทำไม หรือไม่เช่นนั้นก็ปล่อยให้กิเลสครอบงำ จนหมดเนื้อหมดตัว

เพราะฉะนั้น แทนที่จะไปวิงวอนอธิษฐานว่า ขอให้ร่ำรวย ขอให้มีโชคมีลาภ ขอให้มีอายุ วรรณะ สุขะ พละ มาฝึกจิตฝึกใจให้พร้อมดีกว่า เพราะว่าสุขหรือทุกข์อยู่ที่ใจ ไม่ได้อยู่ที่โชคที่ลาภ หรือว่าความพลัดพรากสูญเสีย.