พระอาจารย์ไพศาล วิสาโล วัดป่าสุคะโต แสดงธรรมก่อนฉันเช้าวันที่ 1 สิงหาคม 2568

เมื่อ 20 กว่าปีที่แล้วมีหนุ่มจีนคนหนึ่งเรียกว่าซ้งก็แล้วกัน ไปเรียนต่อที่ประเทศอังกฤษ วิชาบริหารธุรกิจ ช่วงนั้นคนจีนไปเรียนต่อต่างประเทศกันมาก

ซ้งไปเรียนที่มหาวิทยาลัยแห่งหนึ่งในกรุงลอนดอน เนื่องจากที่นั่นค่าเล่าเรียนแพง ค่าที่พักก็แพง จึงมีปัญหา หาที่พักไม่ได้ ต้องไปพักตามบ้านเพื่อนครั้งละ 2-3 วัน เปลี่ยนไปเรื่อย ๆ

วันหนึ่งขณะที่เตรียมขึ้นรถไฟใต้ดิน ก็เห็นคนแก่คนหนึ่งถือของหนัก ดูแล้วเกินกำลังของคนแก่ เขาก็เลยเข้าไปช่วยถือช่วยขนขึ้นรถไฟให้ ชายแก่คนนั้นเป็นคนสวิสชื่อฮันน์

คุยไปคุยมาพอฮันน์รู้ว่าซ้งไม่มีที่พัก ก็เลยเสนอตัวว่าให้มาพักที่บ้าน ฮันน์ไม่มีครอบครัว อยู่คนเดียว ก็เลยเอื้อเฟื้อให้ซ้งมาพักที่บ้าน พักยาวเลยโดยไม่คิดค่าเช่า มีข้อแม้อย่างเดียวก็คือ ให้ช่วยดูแลบ้าน ดูแลข้าวของในบ้านด้วย ซ้งก็เลยมาพักอยู่ที่บ้านฮันน์

ฮันน์มีน้ำใจมาก ช่วงที่ซ้งมาใหม่ๆ มีเตียงอยู่เตียงเดียว ฮันน์ก็เลยยกเตียงให้ซ้งนอนเพราะเป็นแขก ส่วนตัวเองก็ไปนอนโซฟา

ซ้งพักอยู่ที่บ้านฮันน์โดยไม่จ่ายอะไรเลยตลอด 8 ปีเลย จนเรียนจบปริญญาโท เรียกว่าได้รับความเอื้อเฟื้อจากฮันน์มาก ยิ่งกว่านั้นยังมีช่วงหนึ่ง ซ้งโดนรถเฉี่ยวชน ฮันน์ก็ไปดูแลซ้งที่โรงพยาบาลอย่างต่อเนื่อง เพราะว่าซ้งไม่มีใคร จนซ้งหายป่วยกลับมาเป็นปกติ แล้วฮันน์ก็ยังช่วยซ้งในเรื่องคดีความฟ้องคนที่เฉี่ยวชนจนกระทั่งได้เงินค่าชดเชย

ตอนหลังพอซ้งเรียนจบ แกก็กลับบ้าน แกก็ยังระลึกถึงน้ำใจของฮันน์ ก็เลยฝากฝังเพื่อนๆคนจีนให้ช่วยดูแลฮันน์หน่อย ฮันน์เขาแก่แล้ว ไม่ค่อยสะดวกสบายเท่าไหร่ เพื่อนก็ดีมาช่วยดูแลฮันน์ ผลัดกันมา และตลอดเวลาก็มีการติดต่อระหว่าง 2 คนนี้เรื่อยมา

แต่แล้ววันหนึ่งฮันน์เกิดป่วยหนักต้องผ่าตัด การผ่าตัดในอังกฤษไม่เสียค่าใช้จ่ายเพราะเขามีระบบประกันสุขภาพถ้วนหน้าเหมือนที่เมืองไทย แต่ว่าต้องเข้าคิวนาน มาก ซ้งเป็นห่วงฮันน์มาก ก็เลยบินมาจากเมืองจีนมาอังกฤษ มาทำไม มาเพื่อรับฮันน์ไปรักษาตัวที่เมืองจีน และค่าผ่าตัด ครอบครัวของซ้งจ่ายให้หมดเลย

ระหว่างที่ผ่าตัดซ้งก็มาดูแล เรียกว่าทั้งวันทั้งคืน ผ่าตัดเสร็จซ้งก็ชวนให้ฮันน์อยู่เมืองจีนไปเลยและก็บอกว่า ผมจะดูแลเอง ฮันน์ก็เลยตัดสินใจอยู่เมืองจีนไปเลย และได้รับการดูแลจากซ้ง จริงๆแล้วซ้งทำงานอีกที่หนึ่งได้เงินเดือนดีด้วย แต่ตอนหลังแกลาออกจากงานนั้นมาทำงานในโรงพยาบาลใกล้ๆบ้านของฮันน์ซึ่งอยู่ในเมืองเดียวกัน เรียกว่าข้ามเมืองเลย เพื่ออะไร

เพื่อจะได้ดูแลฮันน์ ตอนเช้าไปทำงาน ตอนเย็นเลิกงานก็ไปเยี่ยมฮันน์ อ่านหนังสือให้ฮันน์ฟัง บางทีก็ดูโทรทัศน์ด้วยกัน เป็นเพื่อนฮันน์ ทำอย่างนี้ตลอดหลายปี และก็ไม่ใช่แค่ซ้งคนเดียว ครอบครัวของซ้งก็กลายเป็นสนิทสนมกับฮันน์ จนกระทั่งฮันน์กลายเป็นส่วนหนึ่งของครอบครัวของซ้ง

ซ้งมีลูกสาว ฮันน์ก็ช่วยสอนภาษาอังกฤษ ภาษาเยอรมัน ฝรั่งเศสให้ กลายเป็นญาติผู้ใหญ่ของซ้งไปเลย จนกระทั่งในที่สุดฮันน์ก็ตายเมื่ออายุ 80 ปี ตายโดยที่มีซ้งอยู่ใกล้ๆ อยู่ช่วยดูแลระยะสุดท้าย ฮันน์นั้นไม่มีญาติ แต่ก็เหมือนมีญาติ เพียงแต่เป็นญาติต่างภาษา ต่างเชื้อชาติ ก็คือซ้งนั่นแหละ อันนี้ก็เป็นเรื่องที่น่าประทับใจมาก

เรื่องนี้ก็เริ่มต้นตรงที่เหตุการณ์เดียวคือ ตอนที่ซ้งเห็นฮันน์แบกของหนัก แล้วซ้งก็เสนอตัวไปช่วยถือให้ ความมีน้ำใจของซ้งแม้ดูเหมือนเล็กน้อย แต่ก่อให้เกิดเหตุการณ์ต่างๆตามมาซึ่งเปลี่ยนแปลงชีวิตของซ้งได้

ลองคิดดูถ้าเกิดซ้งเป็นคนไม่มีน้ำใจ เอาแต่ครุ่นคิดว่าตัวเองจะไปหาที่พักที่ไหน เห็นคนแก่ถือของหนักแล้วก็ไม่สนใจ ก็คงจะไม่มีโอกาสที่จะได้เจอฮันน์ แล้วก็คงจะไม่เกิดสายสัมพันธ์ที่ยาวนานถึง 14 ปี และเป็นสายสัมพันธ์ที่เปลี่ยนชีวิตของซ้งได้ เพราะว่าทำให้เรียนจบ และทำให้มีญาติผู้ใหญ่คนหนึ่งที่สำคัญของครอบครัว เรียกว่าความมีน้ำใจของซ้งก่อผลที่คาดไม่ถึง

ส่วนฮันน์ก็เหมือนกัน การที่ฮันน์มีน้ำใจให้ที่พักกับคนจีนแปลกหน้าคนหนึ่ง ให้ที่พักก็คือให้อยู่ฟรีเลยไม่เก็บค่าเช่า เป็นน้ำใจของฮันน์ ก็ทำให้เกิดอะไรต่ออะไรดีๆตามมามากมาย จนกระทั่งทำให้บั้นปลายชีวิตของเขาเป็นไปอย่างสงบสุข ไม่มีลูก ไม่มีญาติ หรือมีก็เหมือนไม่มี แต่ชีวิตบั้นปลายอบอุ่นเพราะมีคนดูแล

อย่างนี้เรียกว่าความดีที่ทำ ไม่สูญเปล่า ไม่ว่าจะเป็นความดีของซ้ง หรือความดีของฮันน์ การเสียสละของซ้งนำมาซึ่งสิ่งดีๆให้กับซ้งมากมาย ในขณะเดียวกันความเสียสละของฮันน์ก็ทำให้เกิดสิ่งดีๆตามมากับชีวิตของเขา อย่างนี้ชี้ให้เห็นว่าความดีที่ทำนั้นไม่สูญเปล่า สามารถจะก่อให้เกิดเหตุการณ์ต่างๆตามมาที่เปลี่ยนชีวิตของเราได้

ตอนที่ฮันน์ตาย ซ้งก็พูดถึงฮันน์ว่า ฮันน์มีบุญคุณกับตัวเขามาก เพราะเขาช่วยผมในวันที่ผมไม่มีใครเลย เพราะฉะนั้นผมจึงสำนึกในบุญคุณของเขา เพราะเขาเป็นเหมือนดาวตกที่ส่องแสงสว่างวาบขึ้นมาในชีวิตของผม และเปลี่ยนชีวิตของผมได้

ที่จริงฮันน์นั้นเปลี่ยนชีวิตของซ้งได้ ส่วนหนึ่งก็เป็นเพราะว่ามีสารตั้งต้นมีจุดเริ่มต้นก็คือความมีน้ำใจของซ้ง ถ้าซ้งไม่มีน้ำใจแล้ว ก็คงไม่ได้เจอฮันน์ และก็คงจะพลาดโอกาสที่สำคัญของชีวิต

เพราะฉะนั้นความดีนั้นมีจุดเริ่มต้นที่จะนำสิ่งดีๆเข้ามามากมาย แม้จะเป็นความดีเพียงเล็กน้อย แต่ก็ต้องเป็นการทำความดีโดยบริสุทธิ์ใจ โดยไม่คาดหวัง เพราะถ้าเราทำความดีแล้วเราคาดหวัง บางทีเราจะทุกข์ ทำดีแล้วไม่ได้รับผลตอบแทน ทำดีแล้วเขาไม่เห็นความดีของเรา ทำไมเราทำดีแล้วจึงต้องเป็นแบบนี้

ทำดีของหลายคนทุกข์มากเพราะทำด้วยความคาดหวัง หรือทีแรกอาจจะไม่ได้คาดหวัง แต่ทำไปแล้วก็คาดหวัง แต่ว่าถ้าเราทำดีโดยไม่คาดหวังแม้เพียงเล็กน้อย สิ่งดีๆก็จะเกิดขึ้นตามมา ชนิดที่เรียกว่าเปลี่ยนแปลงชีวิตของเราได้ อย่างในกรณีของซ้งและฮันน์ ทั้ง 2 คนต่างมีความดีร่วมกัน

จะว่าไปแล้วกรณีของซ้งไม่ใช่แค่ฮันน์ที่เปลี่ยนชีวิตของเขา ความมีน้ำใจของซ้งสามารถเปลี่ยนชีวิตเขาได้ ไม่ใช่เพราะว่าฮันน์คนเดียวเท่านั้น ความดีของซ้งคือจุดเริ่มต้นที่สำคัญที่เปลี่ยนแปลงชีวิตของเขาเองได้ เมื่อเขาให้เขาก็จะเป็นผู้รับในที่สุด เช่นเดียวกับฮันน์ ฮันน์พอเป็นผู้ให้ในที่สุดก็ได้รับความสุขกลับคืนมา.