ความเป็นมนุษย์ที่เต็ม ในฐานะเป็นจุดหมายปลายทาง เป็นวัตถุประสงค์เป็นสิ่งที่ดีที่สุดที่มนุษย์ควรจะได้รับ
มักจะถามกันว่า เกิดมาทำไม ควรจะได้อะไร ก็ดูสิว่าเขาได้อะไรกัน ได้ความเป็นมนุษย์ที่เต็มหรือเปล่า หรือเพียงแต่มีเงินมีทอง มีเกียรติยศ มีอำนาจวาสนาอะไรบ้าง แล้วก็เต็มแล้วหรือยัง ต้องรวมเอาความไม่มี ความทุกข์เอาไว้ด้วย มีจิตใจอยู่เหนือความทุกข์เอาไว้ด้วยจึงจะเรียกว่า เต็ม
มีทรัพย์สมบัติมาก มีเกียรติยศชื่อเสียงมาก มีมิตรสหาย อำนาจวาสนาอะไรมาก มันก็ยังไม่เต็มหรอก มันยังถูกเบียดเบียนอยู่ด้วยกิเลส พูดได้ว่า แม้ว่าเราจะครองโลกได้ทั้งโลก แต่กิเลสก็ยังครองเราอยู่นั่นแหละ ดูดีๆ ถ้ากิเลสยังครองเรา เต็มไม่ได้ ธรรมะ ธรรมะจะช่วยให้มีความเต็ม ขอให้ทำตนให้มีธรรมะ มีธรรมะที่หน้าที่ หน้าที่ ที่ถูกต้องแก่ความรอด หรือความหลุดพ้นจากปัญหา ธรรมะคือหน้าที่ของบุตร ของศิษย์ ของเพื่อน ของพลเมืองดี ของสาวกที่ดี มีธรรมะคือ หน้าที่ เพื่อความเป็นอย่างนั้น อันแล้วมันจะดี ดี ดี ดีหมด แล้วมันจะเต็ม เต็มในที่สุด ธรรมะช่วยให้เป็นอย่างนี้ได้
ที่มา : อบรมพระราชภัฏจากวัดชลประทานฯ บวชถวายในหลวง
หัวข้อ "ธรรมะกับมนุษย์" ครั้ง ๔ ตอน ความเป็นมนุษย์ที่เต็ม ปี พ.ศ. ๒๕๓๐
รหัสไฟล์เสียง 2225300414040
